Zemljišne knjige - Advokatska kancelarija Topić Banjaluka
Zemljišni registri su javne knjige u koje se upisuju nepokretne stvari i prava koja se odnose na nepokretnosti. Vođenje podataka o nepokretnostima ima za cilj da, licima koja se za to interesuju, omogući saznanje o tačnom položaju, prostiranju i granicama nepokretnosti, vrsti i kvalitetu zemljišta, zgradama koje se na njemu nalaze kao i o pravima koja na zemljištu postoje.
Zakon o premjeru i katastru Republike Srpske
Službeni glasnik Republike Srpske, broj 6/2012, 110/2016, 22/2018-odluka US, 62/2018. 95/2019-pdluka US i 90/2023
I Osnovne odredbe
Član 1
Ovim zakonom uređuju se upravni i stručni poslovi koji se odnose na premjer Republike Srpske, postupak osnivanja katastra nepokretnosti, katastar nepokretnosti, katastar vodova, osnovne geodetske radove, adresni registar, registar cijena nepokretnosti, masovnu procjenu vrijednosti nepokretnosti, digitalni arhiv, topografsko-kartografsku djelatnost, Geoinformacioni sistem Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske, infrastrukturu geoprostornih podataka Republike Srpske i geodetski radovi u inženjerskotehničkim oblastima.
Moderno uređene zemljišne knjige imaju za osnovu katastar zemljišta. Katastar je evidencija o zemljišnim knjigama koja sadrži podatke o položaju, obliku i površini zemljišnih parcela o načinu korišćenja, kulturi, i plodnosti, bonitetu i o katastarskom prihodu i korisniku. Prvobitno, katastar je služio za svrhu oporezivanja i pružao je podatke o katastarskom prihodu zemljišta, kao osnovi za porez na zemljište.
U današnje vrijeme katastar ima mnogo širu primjenu i koristi se ne samo za svrhu oporezivanja nego i za privredne, upravne, statističke i druge potrebe kao i za izradu zemljišnih knjiga. Podaci koje sadrži katastar omogućavaju da se odredi položaj i prostoranje ove ili one zemljišne parcele i da se na taj način neko zemljište identifikuje i razgraniči od susjednih zemljišta. Otuda katastarski podaci predstavljaju podlogu za izradu i uredno vođenje zemljišnih knjiga.
Član 2
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
a) "bonitiranje zemljišta" je klasifikacija plodnog zemljišta na osnovu njegovih prirodnih osobina, bez obzira na način njegovog korišćenja,
b) "geografska imena" su imena naseljenih mjesta i fizičko-geografskih objekata (planina, rijeka, jezera i drugih sličnih objekata),
v) "geodetska biljega" je biljega za podzemno, odnosno nadzemno obilježavanje tačaka referentne mreže i granica katastarske opštine,
g) "geodetska metrologija" je izraz koji se odnosi na fizičke veličine dužine, ugla, vremena i ubrzanja sile zemljine teže, njihove jedinice, sredstva, metode, način i rezultate mjerenja, greške mjerenja i drugo,
d) "geodetska organizacija" je privredno društvo, drugo pravno lice i radnja koji su registrovani kod nadležnog organa za izvođenje geodetskih radova i ispunjavaju uslove propisane ovim zakonom,
đ) "geodetski instrumenti" su mjerila kojima se obavljaju geodetski radovi propisani ovim zakonom i koriste se za mjerenje dužine, ugla, vremena i ubrzanja sile zemljine teže,
e) "geopodaci (geoprostorni podaci)" su podaci sa direktnom ili indirektnom vezom sa određenom lokacijom ili geografskom oblasti,
ž) "daljinska detekcija" je metod prikupljanja informacija putem sistema koji nisu u direktnom fizičkom kontaktu sa ispitivanom pojavom ili objektom,
z) "digitalni model terena" je trodimenzionalni prikaz matematički definisanog modela reljefa Republike Srpske,
i) "digitalni ortofoto" je digitalna slika teritorije Republike Srpske u ortogonalnoj projekciji, dobijena iz digitalnog aerofotogrametrijskog snimka, satelitskog snimka ili snimka dobijenog ostalim metodama snimanja iz daljinske detekcije,
j) "referentni sistem Republike Srpske" je koordinatni sistem koji čini skup numeričkih vrijednosti konstanti, neophodnih da se definišu položaji i druga svojstva tačaka u prostoru Republike Srpske,
k) "katastarski plan" je dvodimenzionalni prikaz parcela i objekata u ravni projekcije Republike Srpske,
l) "katastarski plan vodova" je prikaz vodova u ravni projekcije Republike Srpske sa upisanim kotama,
lj) "katastarsko klasiranje zemljišta" je utvrđivanje katastarske kulture i klase za parcele poljoprivrednog i šumskog zemljišta u okviru jedne katastarske opštine u odnosu na katastarski srez,
m) "list vodova" je osnovni dokument o vodovima i stvarnim pravima na njima,
n) "nepokretnosti", upotreba ovog izraza podrazumijeva: zemljišta (poljoprivredno, građevinsko, šumsko i ostala slična zemljišta), objekti (poslovni, stambeni, stambeno-poslovni, ekonomski, infrastrukturni i drugi slični objekti), posebni dijelovi objekata (stanovi, poslovne prostorije, garaže, garažna mjesta i podrumi), drugi nadzemni objekti (putni, objekti elektroprivrede, željeznički objekti, objekti vazduhoplovnog saobraćaja, industrijski objekti, objekti telekomunikacija, objekti za sport i fizičku kulturu i drugi slični objekti), podzemni objekti (garaže, rezervoari, pješački prolazi, tuneli, skloništa, metroi i drugi slični objekti),
nj) "imalac prava" je pravno ili fizičko lice koje ima pravo svojine ili pravo raspolaganja na stvarima u državnoj svojini ili uže stvarno ili obligaciono pravo na određenoj nepokretnosti,
o) "pravni kontinuitet" je izvođenje prava na nepokretnosti pravnog sljedbenika iz prava pravnog prethodnika,
p) "clausula intabulandi" je izričita izjava, odnosno saglasnost pravnog prethodnika o dozvoli upisa koja nije uslovljena niti ograničena,
(Izuzetno izjava može biti data i u posebnoj ispravi, sačinjena u skladu sa zakonom kojim je to regulisano),
r) "list nepokretnosti" je osnovni dokument o nepokretnostima i stvarnim pravima na njima,
s) "IGPRS - infrastruktura geoprostornih podataka Republike Srpske" predstavlja strategiju, tehnologiju, pravila, standarde i ljudske resurse koji su potrebni za prikupljanje, obradu, čuvanje, pristup, razmjenu i optimalno korišćenje geoprostornih podataka Republike Srpske,
t) "osnovni topografski model" predstavlja apstrakciju prostora Republike Srpske i čine ga definisani topografski objekti sa pripadajućim opisom svojstava i međusobnih odnosa (atributi i relacije), obuhvatom prikupljanja, pravilima kreiranja i načinom prikaza, a izrađuje se na osnovama i principima geografskog informacionog sistema,
ć) "REFRS" čine materijalizovane tačke referentne mreže na teritoriji Republike Srpske,
u) "SRPOS" predstavlja mrežu permanentnih stanica globalnog pozicionog sistema za teritoriju Republike Srpske,
f) "tehnička dokumentacija" je skup projekata koji se izrađuju radi utvrđivanja koncepcije geodetskih radova, razrade uslova i načina izvođenja radova,
h) "topografski objekti" su prirodni i izgrađeni objekti na zemljinoj površini, klasifikovani u odgovarajuće teme, prostorno geometrijski određeni u državnom referentnom sistemu i opisani atributima,
c) "veb servisi" su programske komponente koje omogućavaju izgradnju proširivih, slabo povezanih i platformski nezavisnih aplikacija, koji podržavaju međuoperativnost različitih sistema i omogućavaju aplikacijama da razmjenjuju poruke korišćenjem standardnih protokola ,
č) "Geoinformacioni sistem Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske" je centralni i osnovni segment geoinformacionog sistema Republike Srpske (infrastrukture geoprostornih podataka Republike Srpske),
dž) "masovna procjena vrijednosti nepokretnosti" je postupak određivanja vrijednosti svih nepokretnosti na području Republike Srpske, na određeni datum, korišćenjem standardizovanih metoda, uzimajući u obzir sve podatke na tržištu nepokretnosti koje se posmatra".
Član 3
Premjer Republike Srpske su stručni poslovi u oblastima:
a) katastarskog premjera,
b) premjera u postupku uređenja zemljišne teritorije komasacijom (u daljem tekstu: komasacioni premjer),
v) premjera vodova i
g) topografskog premjera.
Kontaktirajte nas
Telefoni: 051/220-270
065-511-122
Zajednička advokatska kancelarija Topić
Advokati Ružica Topić i Srđan Štrkić
Braće Mažar i majke Marije 48
78 000 Banjaluka, RS, BiH
E-mail:
Vođenje podataka o nepokretnostima ima za cilj da, licima koja se za to interesuju, omogući saznanje o tačnom položaju, prostiranju i granicama nepokretnosti, vrsti i kvlaitetu zemljišta, zgradama koje se na njemu nalaze kao i o pravima koja na zemljištu postoje. Zato je registrovanje ovakvih podataka od važnosti ne samo za poreske organe koji određuju visinu poreza prema podacima iz ovakvih registara i za druge upravne organe u oblasti građevinarstva, vodoprivrede, šumarstva itd, nego i za promet prava na nepokretnim stvarima. Da bi se pravo svojine moglo steći na osnovu ugovora, potrebno je da prodavac može da uvjeri kupca da je nepokretnost koju prodaje njegova, i da je kupcu niko neće oduzeti.
Član 4
(1) Katastar nepokretnosti je osnovni i javni registar o nepokretnostima i stvarnim pravima na njima.
(2) Nepokretnosti koje se, u smislu ovog zakona, upisuju u katastar nepokretnosti su:
a) zemljište (katastarske parcele poljoprivrednog, šumskog, građevinskog i drugog zemljišta),
b) nadzemni i podzemni građevinski objekti (u daljem tekstu: objekti) i
v) posebni dijelovi objekata koji čine građevinsku cjelinu (stan, poslovni prostor, garaža i drugi objekti).
(3) Objekti u smislu ovog zakona su: zgrade svih vrsta, privredni objekti, objekti kulture, sporta i rekreacije, skloništa i drugi građevinski objekti.
Član 5
(1) Poslovi premjera Republike Srpske, osnivanja i obnove katastra nepokretnosti, praćenja i obezbjeđivanja ažurnosti katastra nepokretnosti, osnovnih geodetskih radova, Centralnog adresnog registra, registra cijena nepokretnosti, masovna procjena vrijednosti nepokretnosti i registra procijenjenih vrijednosti nepokretnosti, digitalnog arhiva, registra prostornih jedinica, osnivanja katastra vodova, topografsko-kartografske djelatnosti, Geoinformacionog sistema Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske (u daljem tekstu: GIS Uprave) i infrastrukture geoprostornih podataka Republike Srpske (u daljem tekstu: IGPRS) iz nadležnosti Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove (u daljem tekstu: Uprava), obavljaju se na osnovu srednjoročnog programa i godišnjeg plana radova.
(2) Srednjoročni program radova donosi Narodna skupština Republike Srpske na prijedlog Vlade Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada), a godišnji plan radova donosi Vlada na prijedlog Uprave.
(3) Programom i planom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se vrsta i obim radova, kao i izvori i obim sredstava za njihovu realizaciju.
(4) Realizacija programa i plana radova finansira se u skladu sa posebnim zakonom.
(5) Srednjoročni program radova i godišnji plan radova objavljuju se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Član 6
Premjer Republike Srpske, katastar nepokretnosti, katastar vodova, osnovni geodetski radovi, Centralni adresni registar, registar cijena nepokretnosti, masovna procjena vrijednosti nepokretnosti i registar procijenjenih vrijednosti nepokretnosti, digitalni arhiv, registar prostornih jedinica, topografsko-kartografska djelatnost, GIS Uprave i IGPRS su od opšteg interesa za Republiku Srpsku.
Kupac treba da ima mogućnost da provjeri da li su činjenice na kojima prodavac zasniva svoje pravo tačne. Tu nije dovoljno da prodavac ima državinu na stvari kao što je to slučaj sa nepokretnostima. Kad je riječ o nepokretnostima mogu postojati i neka prava koja se ne ispoljavaju kroz državinu, hipoteka, ugovorno pravo preče kupovine, negativne stvarne službenosti. Otuda potpuni uvid u okolnosti koje su od interesa za njega, kupac može steći samo ako je usanovljen registar za nepokretnosti, u koji će se upisati svi značajni podaci i ako su podaci iz registra dostupni javnosti.
Član 7
Za rješavanje pojedinih pitanja upisa stvarnih prava koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju svojina i druga stvarna prava, a za rješavanje pitanja postupka koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje parnični, vanparnički postupak, opšti upravni postupak i upravni spor.
II Upravni i stručni poslovi (geodetski radovi)
Član 8
(1) Za stručne poslove (u daljem tekstu: geodetski radovi) i upravne poslove iz člana 1. ovog zakona nadležna je Uprava.
(2) Geodetske radove iz stava 1. ovog člana može obavljati i geodetska organizacija, na način i pod uslovima propisanim ovim zakonom.
(3) Geodetske radove, izradu topografskih karata, kao i vođenje posebnih evidencija o nepokretnostima, koji se obavljaju, izrađuju i služe za potrebe civilne zaštite i ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove vrši Uprava, u skladu sa posebnim propisima.
1. Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske
Član 9
(1) Poslove iz svog djelokruga Uprava obavlja u sjedištu i van sjedišta.
(2) Sjedište Uprave je u Banjoj Luci.
Član 10
(1) Pored poslova određenih Zakonom o republičkoj upravi, djelokrug Uprave su i geodetski radovi i poslovi republičke uprave koji se odnose na:
a) osnovne geodetske radove,
b) katastarski i komasacioni premjer,
v) osnivanje, obnovu i održavanje katastra nepokretnosti,
g) premjer vodova, osnivanje i održavanje katastra vodova,
d) stručni nadzor nad geodetskim radovima,
đ) izdavanje i oduzimanje licence za rad geodetske organizacije,
e) izdavanje i oduzimanje geodetske licence,
ž) izdavanje i oduzimanje ovlašćenja za snimanje iz vazdušnog prostora teritorije Republike Srpske za potrebe premjera Republike Srpske,
z) Centralni adresni registar, i registar cijena nepokretnosti,
i) masovnu procjenu vrijednosti nepokretnosti i registar procijenjenih vrijednosti nepokretnosti,
j) uspostavu i održavanje registra prostornih jedinica,
k) katastarsko klasiranje i bonitiranje zemljišta,
l) daljinsku detekciju, topografski premjer i topografsko-kartografsku djelatnost,
lj) izdavanje kartografskih i drugih publikacija i davanje saglasnosti za izdavanje kartografskih publikacija,
m) vođenje evidencije o geografskim imenima,
n) osnivanje, održavanje i raspolaganje geodetskim informacionim sistemom,
nj) vođenje arhiva dokumentacije u analognom i digitalnom obliku osnovnih geodetskih radova, katastarskog i komasacionog premjera, premjera Republike Srpske, katastra nepokretnosti, katastra vodova, topografsko-kartografske djelatnosti i druge dokumentacije,
o) učešće u osnivanju i održavanju IGPRS,
p) stručni nadzor nad radom geodetske organizacije,
r) ovjeru geodetskih podloga u inžinjerskotehničkim oblastima u skladu sa članom 29. ovog zakona,
s) organizuje polaganje stručnog ispita za lica geodetske struke i lica poljoprivredne i šumarske struke za poslove katastarskog klasiranja, bonitiranja i komasacionu procjenu zemljišta,
t) pružanje usluga iz djelokruga Uprave u okviru međunarodne saradnje,
ć) digitalizaciju analognih geodetskih podloga
(2) Direktor Uprave donosi pravilnik o polaganju stručnog ispita za lica geodetske struke i lica poljoprivredne i šumarske struke za poslove katastarskog klasiranja, bonitiranja i komasacionu procjenu zemljišta, sa programom o polaganju stručnog ispita.
(3) Stručnim ispitom, koji se polaže prema odredbama ovog zakona, provjerava se poznavanje važećih propisa Republike Srpske koji su definisani Programom o polaganju stručnog ispita kao opšteg dijela, te poznavanje oblasti koje uređuje ovaj zakon kao posebnog dijela.
(4) Stručni ispit polaže se pred Komisijom, koju rješenjem imenuje direktor Uprave.
(5) Komisiju za kandidate sa visokom stručnom spremom geodetske struke čini predsjednik, četiri člana i njihovi zamjenici, a za kandidate sa srednjom stručnom spremom geodetske struke, Komisiju čini predsjednik, dva člana i njihovi zamjenici.
(6) Komisiju za kandidate sa visokom stručnom spremom poljoprivredne i šumarske struke čini predsjednik, četiri člana i njihovi zamjenici.
(7) Stručni ispit može polagati lice koje ima:
a) odgovarajuću stručnu spremu iz člana 10. stav 1. tačka s) ovog zakona,
b) radno iskustvo od najmanje šest mjeseci sa srednjom stručnom spremom, odnosno najmanje godinu dana radnog iskustva sa visokom stručnom spremom.
(8) Lice sa visokom i srednjom stručnom spremom plaća naknadu za polaganje stručnog ispita, i to:
a) za visoku stručnu spremu - 700 KM,
b) za srednju stručnu spremu - 500 KM,
v) za popravni ispit visoke stručne spreme - 350 KM,
g) za popravni ispit srednje stručne spreme - 250 KM.
(9) Članovi komisija za polaganje stručnog ispita iz st. 5. i 6. ovog člana imaju pravo na naknadu za rad u Komisiji.
(10) Vlada Republike Srpske donosi Uredbu o visini naknade za članove Komisije za polaganje stručnog ispita.
(11) Sredstva za naknade iz stava 9. ovog člana isplaćuju se sa računa posebne namjene Uprave, prema raspoloživim sredstvima.
Zemljišne knjige su javni registri koje vode sudovi ili nadležna organizacija, i u koje se upisuju nepokretne stvari i stvarna prava na nepokretnostima, kao i neka obligaciona prava na ovim stvarima. U zemljišnu knjigu upisiju se dvije vrste nepokretnosti: zemljišta i zgrade. Otuda, naziv zemljišna knjiga ne odgovara u potpunosti pojmu koji treba da obuhvati. Međutim, ovaj naziv je uobičajen. Zemljišne knjige su javne knjige. One su javne, najprije po tome što ih vode sudovi ili nadležni organ uprave kao organi javne vlasti. Ali javnost zemljišnih knjiga ogleda se i u tome što su podaci koji se u njih upisuju, dostupni svima. Svako može, ne navodeći čak ni svoj pravni interes, tražiti da razgleda situaciju ove ili one nepokretnosti u zemljišnim knjigama ili zahtijevati pismeni izvod iz zemljišnih knjiga.
Član 11
(1) U upravnim poslovima osnivanja katastra nepokretnosti koji se odnose na tehničke podatke o nepokretnostima, rješava:
a) u prvom stepenu - komisija iz člana 71. stav 6. ovog zakona,
b) u drugom stepenu - Uprava i
v) u upravnom sporu - nadležni okružni sud.
(2) U slučaju spornih imovinskih prava u postupku osnivanja katastra nepokretnosti iz stvarne nadležnosti organa uprave rješava organ uprave, a u slučaju stvarne nadležnosti sudova rješava nadležni sud u parničnom ili vanparničnom postupku.
(3) U upravnim poslovima održavanja katastra nepokretnosti i katastra vodova, kao i u drugim upravnim poslovima, osim poslova koji su navedeni u st. 1. i 2. ovog člana, rješava:
a) u prvom stepenu - područna jedinica Uprave,
b) u drugom stepenu - Uprava i
v) u upravnom sporu - nadležni okružni sud.
2. Geodetska organizacija
Član 12
Geodetski radovi koje obavlja geodetska organizacija su:
a) izrada tehničke dokumentacije i tehnička kontrola nad izvođenjem geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta,
b) izvođenje geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta,
v) izvođenje geodetskih radova u održavanju katastra nepokretnosti i održavanju katastra vodova,
g) izrada geodetskih podloga u inženjersko-tehničkim oblastima za koje se ne izrađuje glavni projekat,
d) realizacija projekata geodetskog obilježavanja u oblasti urbanističkog planiranja i inženjerskotehničkim oblastima.
Kontaktirajte nas
Telefoni: 051/220-270
065-511-122
Zajednička advokatska kancelarija Topić
Advokati Ružica Topić i Srđan Štrkić
Braće Mažar i majke Marije 48
78 000 Banjaluka, RS, BiH
E-mail:
Član 13
(1) Geodetska organizacija može izvoditi geodetske radove iz člana 12. ovog zakona na cjelokupnoj teritoriji Republike Srpske, ako joj je izdata licenca za rad.
(2) Licencu iz stava 1. ovog člana, za pojedine vrste geodetskih radova, Uprava izdaje rješenjem u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Licenca se izdaje geodetskoj organizaciji ako:
a) je registrovana kod nadležnog organa Republike Srpske za izvođenje geodetskih radova,
b) ima ovim zakonom propisani broj zaposlenih radnika geodetske struke sa odgovarajućim geodetskim licencama i zaposlenih radnika geodetske struke kojima se ne izdaje geodetska licenca u skladu sa ovim zakonom, a imaju položen stručni ispit iz člana 10. stav 1. tačka s) ovog zakona, koji su u geodetskoj organizaciji zaposleni sa punim radnim vremenom i
v) ima radne prostorije i posjeduje odgovarajuće mjerne instrumente i opremu.
(4) Javnom preduzeću i drugom pravnom licu može se izdati licenca za rad samo za radove iz člana 12. tačka v) ovog zakona koji su u funkciji obavljanja djelatnosti za koju je osnovano.
(5) Naučnoobrazovnoj geodetskoj ustanovi može se izdati licenca za rad samo za radove iz člana 12. tačka a) ovog zakona.
(6) Geodetska organizacija registrovana u inostranstvu može u Republici Srpskoj izvoditi samo geodetske radove iz člana 12. tačka b) ovog zakona, ako je na međunarodnom tenderu izabrana za izvođača radova i ispunjava uslove propisane odredbama ovog zakona.
Član 14
(1) Geodetska licenca prvog reda omogućava izradu tehničke dokumentacije i tehničku kontrolu nad izvođenjem geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta, izvođenje geodetskih radova za koje je predviđena izrada glavnog projekta i izradu projekta geodetskog obilježavanja u oblasti urbanističkog planiranja.
(2) Geodetska licenca drugog reda omogućava obavljanje geodetskih radova u postupku održavanja katastra nepokretnosti i katastra vodova, realizacije projekta geodetskog obilježavanja u inženjerskotehničkim oblastima za koje se ne predviđa izrada glavnog projekta u oblasti urbanističkog planiranja i izradu geodetskih podloga u inžinjerskotehničkim oblastima za koje se ne izrađuje glavni projekat.
(3) Lice sa geodetskom licencom prvog reda može obavljati i poslove za koje je ovim zakonom predviđena geodetska licenca drugog reda.
(4) Geodetsku licencu prvog i drugog reda Uprava izdaje rješenjem u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva.
(5) Licu kome je izdata geodetska licenca izdaje se pečat.
(6) Lice sa geodetskom licencom može koristiti pečat ako je sa punim radnim vremenom zaposleno u geodetskoj organizaciji, s tim da ne može koristiti i licencu i pečat u dvije ili više geodetskih organizacija.
(7) Lice geodetske struke bez geodetske licence zaposleno u geodetskoj organizaciji učestvuje u obavljanju poslova za koje geodetska organizacija ima licencu za rad.
U zemljišne knjige se upisuju nepokretne stvari. Zemljišne knjige dakle omogućuju evidenciju nepokretnosti. U tome se ogleda jedna od značajnih razlika između pokretnih i nepokretnih stvari. Za pojedine pokretne stvari može se ustanoviti evidencija, brodovi, vazduhoplovi, kulturna dobra, automobili itd, ali se za sve pokretne stvari ona ne uvodi niti bi to bilo moguće učiniti. U zemljišnim knjigama vodi se evidencija o svim nepokretnim stvarima, bez izuzetka. Takvu evidenciju je moguće organizovati zato što su nepokretne stvari ograničene u broju i prostiranju.
Član 15
(1) Geodetsku licencu prvog reda stiče lice geodetske struke sa završenim akademskim studijima, i to prvim ciklusom studija sa 240 ECTS bodova ili ekvivalentom (najmanje četiri godine osnovnih studija) i položenim stručnim ispitom u Upravi, položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i radnim iskustvom na geodetskim poslovima iz člana 25. stav 1. ovog zakona u trajanju od najmanje tri godine.
(2) Geodetsku licencu prvog reda stiče i lice geodetske struke sa završenim akademskim studijima, i to prvim i drugim ciklusom studija (240 + 60 ECTS bodova), položenim stručnim ispitom u Upravi, položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i radnim iskustvom na geodetskim poslovima iz člana 25. stav 1. ovog zakona u trajanju od najmanje dvije godine.
(3) Geodetsku licencu drugog reda stiče lice geodetske struke sa akademskim studijima, i to prvim ciklusom studija sa 240 ECTS bodova ili ekvivalentom (najmanje četiri godine osnovnih studija) i položenim stručnim ispitom u Upravi, položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i radnim iskustvom na geodetskim poslovima u trajanju od najmanje jedne godine.
(4) Geodetsku licencu drugog reda stiče i lice geodetske struke sa završenim studijama u trajanju od najmanje dvije godine, ili završenim prvim ciklusom studija od 180 ECTS bodova (tri godine studija) i položenim stručnim ispitom u Upravi položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i radnim iskustvom na geodetskim poslovima u trajanju od najmanje dvije godine.
(5) Prilikom dostavljanja dokaza o ispunjenosti uslova za sticanje licence iz st. 1, 2. i 3. ovog člana, pored potvrde o stečenom radnom iskustvu, dostavlja se i dokaz o tome da je poslodavac obavljao poslove iz člana 25. stav 1. ovog zakona u vrijeme kada je lice steklo radno iskustvo.
Kontaktirajte nas
Telefoni: 051/220-270
065-511-122
Zajednička advokatska kancelarija Topić
Advokati Ružica Topić i Srđan Štrkić
Braće Mažar i majke Marije 48
78 000 Banjaluka, RS, BiH
E-mail:
Član 16
(1) Licu geodetske struke i licu poljoprivredne struke iz člana 17. st. 4. i 5. ovog zakona, zaposlenom u geodetskoj organizaciji, Uprava izdaje legitimaciju za identifikaciju (u daljem tekstu: legitimacija).
(2) Lice kome je izdata legitimacija koristi je prilikom:
a) obavljanja geodetskih radova na terenu i
b) predstavljanja ovlašćenom licu koje vrši pregled i kontrolu u skladu sa zakonom.
(3) Zaposleno lice u geodetskoj organizaciji kojem je prestao radni odnos u toj organizaciji dužno je Upravi vratiti legitimaciju.
Evidencija za sve pokretne stvari čiji je broj beskonačan bila bi besmislena čak i kad bi je bilo moguće organizovati. Na drugoj strani iako je uvođenje zemljišnoknjižne evidencije veoma skupo, to se ipak može izvesti s obzirom na veliku vrijednost koju one imaju. Za pokretne stvari troškovi evidencije prelazili bi vrijednost koje one imaju. Zatim, nepokretnosti imaju položaj koji se ne mijenja, što takođe olakšava evidenciju. Pokretne stvari se prenose iz jednog mjesta u drugo, iz jedne zemlje u drugu i to obilježje čini pokretne stvari nepodesnim za evidenciju.
Član 17
(1) Za izradu tehničke dokumentacije za izvođenje geodetskih radova i tehničku kontrolu nad izvođenjem geodetskih radova, za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta, kao i izradu projekta geodetskog obilježavanja u oblasti urbanističkog planiranja, geodetska organizacija mora imati najmanje dva zaposlena lica sa punim radnim vremenom koja posjeduju geodetsku licencu prvog reda.
(2) Za izvođenje geodetskih radova za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta, geodetska organizacija mora imati najmanje pet zaposlenih lica geodetske struke sa punim radnim vremenom, od kojih najmanje dva posjeduju geodetsku licencu prvog reda, a ostala zaposlena lica geodetske struke imaju položen stručni ispit ili dva lica geodetske struke sa položenim stručnim ispitom i jedno lice pripravnik diplomirani inženjer geodezije.
(3) Pored utvrđenih minimalnih uslova iz stava 2. ovog člana, utvrđuju se svakim glavnim projektom i dodatni uslovi, a koji se odnose na broj izvršilaca i geodetskotehničku opremljenost u zavisnosti od složenosti, vrste i obima radova predviđenih glavnim projektom, kao i postavljenih rokova za njihovu realizaciju.
(4) Za izvođenje geodetskih radova u postupku održavanja katastra nepokretnosti i katastra vodova, realizacije projekta geodetskog obilježavanja u oblasti urbanističkog planiranja i izradu geodetskih podloga u inžinjerskotehničkim oblastima za koje se ne izrađuje glavni projekat, geodetska organizacija mora imati najmanje dva zaposlena lica geodetske struke sa punim radnim vremenom, od kojih najmanje jedan posjeduje geodetsku licencu drugog reda.
(5) Za izvođenje radova katastarskog klasiranja i bonitiranja zemljišta u postupku katastarskog premjera, geodetska organizacija mora imati najmanje jednog zaposlenog ili angažovanog diplomiranog inženjera poljoprivrede, sa položenim stručnim ispitom za rad u organima državne uprave i radnim iskustvom u poljoprivrednoj struci od najmanje tri godine.
(6) Za snimanje teritorije Republike Srpske iz vazdušnog prostora za potrebe premjera Republike Srpske, geodetska organizacija mora ispunjavati uslove iz stava 2. ovog člana i posjedovati ovlašćenje Uprave za snimanje iz vazdušnog prostora, koje se izdaje rješenjem.
U zemljišne knjige se upisuju ne samo nepokretnosti kao stvari nego i prava koja postoje na njima. Smisao zemljišnih knjiga nije samo u tome da se nepokretnosti evidentiraju, nego i da se njihova pravna situacija učini dostupnom javnosti. U zemljišne knjige se upisuju stvarna prava na neporetnostima i neka od obligacionih prava i pravo otkupa. Pored toga, u zemljišne knjige se mogu upisati i neke činjenice koje su od značaja za mogućnost pribavljanja prava na nepokretnostima, na primjer činjenica da je zemljište eksproprisano, na osnovu zabilješke eksproprijacije.
Član 18
(1) Geodetska organizacija kojoj je izdata licenca za rad dužna je da:
a) izvodi geodetske radove na osnovu podataka preuzetih iz GIS Uprave,
b) izvodi geodetske radove u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima,
v) prije početka izvođenja radova prijavi Upravi radove predviđene ovim zakonom, koji se odnose na promjene u katastarskim evidencijama za čiji je pregled i kontrolu nadležna Uprava u skladu sa ovim zakonom,
g) otkloni nepravilnosti utvrđene u postupku pregleda i prijema radova i u postupku vršenja stručnog nadzora,
d) prijavi Upravi promjenu sjedišta, naziva, imena i broja zaposlenih radnika i svaku drugu promjenu koja je od značaja za njen rad, u roku od 15 dana od dana nastanka promjene,
đ) dostavi Upravi elaborat geodetskih radova i zapisnik o izvršenom uviđaju, u roku utvrđenom ovim zakonom, odnosno u ugovorenom roku,
e) istakne raspored radnog vremena i vremena predviđenog za rad sa strankama, koji su usaglašeni sa zakonom i da se pridržava radnog vremena,
ž) obezbijedi odgovarajući dokument o ispravnosti geodetskog instrumenta kojim izvodi geodetske radove i
z) licu koje vrši kontrolu nad radom geodetske organizacije i Upravi kada vrši pregled i prijem radova, stavi na uvid tehničku i drugu dokumentaciju i omogući nesmetano vršenje kontrole i pregleda radova.
(2) Pored dužnosti iz stava 1. ovog člana, geodetska organizacija kojoj je izdata licenca za izvođenje geodetskih radova u održavanju katastra nepokretnosti i održavanju katastra vodova dužna je da:
a) vodi evidenciju primljenih zahtjeva stranaka,
b) u postupku održavanja katastra nepokretnosti prihvati zahtjev stranke za obavljanje geodetskih radova na teritoriji jedinice lokalne samouprave gdje ima sjedište, odnosno ne smije da odbije zahtjev bez opravdanog razloga,
v) obavijesti Upravu o spriječenosti za izvođenje radova koja traje duže od jednog mjeseca, u roku od tri dana od dana nastanka razloga spriječenosti za izvođenje radova i
g) o svom trošku, ponovo izvrši na terenu radnje na čije preduzimanje je ovlašćena, u slučaju kad se u postupku po pravnom lijeku od strane organa koji odlučuje o tom lijeku utvrdi da je zbog greške pri preduzimanju navedenih radnji od strane geodetske organizacije činjenično stanje nepotpuno ili pogrešno utvrđeno.
(3) U slučaju promjene iz stava 1. tačka d) ovog člana ili promjene za koju je Uprava saznala na drugi način, a koja utiče na ispunjavanje uslova za rad geodetske organizacije, odnosno na izvođenje određene vrste geodetskih radova, Uprava donosi rješenje o promjeni.
(4) Opravdanim razlogom, u smislu stava 2. tačka b) ovog člana, smatra se bolest ili druga spriječenost za rad zaposlenog u geodetskoj organizaciji i odsustvovanje sa posla zaposlenog lica u geodetskoj organizaciji u skladu sa zakonom.
(5) Za štetu koju zaposleno lice u geodetskoj organizaciji prouzrokuje trećem licu prilikom obavljanja geodetskih radova odgovara geodetska organizacija, u skladu sa zakonom.
Član 19
(1) Za geodetske radove koje izvodi geodetska organizacija odgovorno je lice sa geodetskom licencom.
(2) Lice sa geodetskom licencom dužno je da:
a) geodetske radove izvodi u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima i
b) ovjeri svojim pečatom elaborat o izvršenim geodetskim radovima i zapisnik o izvršenom uviđaju.
(3) Ako lice iz stava 1. ovog člana ne izvodi geodetske radove u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima ili potpiše i ovjeri elaborat o izvršenim geodetskim radovima i zapisnik o izvršenom uviđaju o nepostojećim promjenama ili sa neistinitim podacima, kao i ako potpiše i ovjeri elaborat i zapisnik koje je izradilo lice koje nije zaposleno, odnosno angažovano u toj geodetskoj organizaciji, Uprava će rješenjem tom licu oduzeti geodetsku licencu, pečat i zabraniti izvođenje geodetskih radova u skladu sa čl. 29b. i 29v. ovog zakona.
(4) Protiv rješenja iz stava 3. ovog člana ne može se izjaviti žalba, ali se može pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
(5) Geodetska licenca i pečat oduzimaju se licu iz stava 3. ovog člana i izvođenje geodetskih radova zabranjuje na period:
a) od tri mjeseca do šest mjeseci - ako lice sa geodetskom licencom ne izvodi geodetske radove u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima ili svojim potpisom i pečatom ovjerava takve radove,
b) od jedne do tri godine - ako je lice sa geodetskom licencom ovjerilo svojim pečatom elaborate o izvršenim geodetskim radovima i zapisnik o izvršenom uviđaju o nepostojećim promjenama ili sa neistinitim podacima.
(6) Licu geodetske struke zaposlenom u geodetskoj organizaciji koje izvodi geodetske radove, a kome se ne izdaje geodetska licenca, zabraniće se izvođenje geodetskih radova na period od tri mjeseca do šest mjeseci ukoliko ne izvodi geodetske radove u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima.
(7) Izuzetno od stava 1. ovog člana, za izvođenje radova katastarskog klasiranja i bonitiranja zemljišta odgovorno je lice iz člana 17. stav 5. ovog zakona.
(8) Ako lice iz stava 7. ovog člana ne izvodi radove katastarskog klasiranja i bonitiranja zemljišta u skladu sa ovim zakonom, drugim propisima, standardima i tehničkim normativima ili potpiše i ovjeri elaborat o izvršenim radovima i zapisnik o izvršenom uviđaju o nepostojećim promjenama ili sa neistinitim podacima, kao i ako potpiše i ovjeri elaborat i zapisnik koje je izradilo lice koje nije zaposleno, odnosno angažovano u toj geodetskoj organizaciji, Uprava će rješenjem tom licu zabraniti izvođenje tih radova u skladu sa čl. 29b. i 29v. ovog zakona, na period od tri mjeseca do šest mjeseci.
Član 20
(1) Licenca za rad prestaje da važi na zahtjev geodetske organizacije i oduzimanjem.
(2) O prestanku važenja licence iz stava 1. ovog člana odlučuje Uprava rješenjem.
(3) Uprava će oduzeti licencu geodetskoj organizaciji, ako geodetska organizacija:
a) bude brisana iz registra nadležnog organa,
b) ne ispunjava propisane uslove za rad u skladu sa ovim zakonom,
v) ne otkloni nedostatke ili nepravilnosti, čije otklanjanje je naloženo u vršenju kontrole i
g) poslije zabrane izvođenja radova, nastavi sa radom.
(4) Uprava će oduzeti licencu za rad geodetskoj organizaciji na period od tri do šest mjeseci u slučaju iz stava 3. t. a) i b) ovog člana, a na period od šest mjeseci do jedne godine u slučaju iz stava 3. t. v) i g) ovog člana.
(5) Uprava svaka tri mjeseca provjerava kod nadležne institucije spisak zaposlenih radnika geodetske organizacije koji posjeduju licencu za rad.
(6) Svim zaposlenim licima u geodetskoj organizaciji kojoj je licenca prestala da važi ili je oduzeta prestaju da važe legitimacije danom prestanka važenja licence, odnosno danom konačnosti rješenja o oduzimanju licence.
Član 21
Protiv rješenja o licencama donesenim u skladu sa odredbama ovog zakona ne može se izjaviti žalba, ali se može pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
Kada postoje i kada su uredno vođene zemljišne knjige pružaju potpunu i tačnu sliku o pravnoj situaciji nepokretnosti i u njima se kao u ogledalu može vidjeti čitava pravna situacija nepokretnosti. A pošto su zemljišne knjige kao javne knjige dostupne svima, to onda svako može da se upozna sa pravima koja postoje na nepokretnostima i da se pouzda u tačnost i potpunost zemljišnih knjiga.
Član 22
(1) O licencama izdatim za rad geodetskih organizacija i geodetskim licencama Uprava vodi sljedeće registre:
a) Registar o geodetskim organizacijama kojima je izdata licenca za rad sa spiskom zaposlenih u tim geodetskim organizacijama i geodetskim organizacijama kojima je oduzeta licenca za rad,
b) Registar o izdatim i oduzetim geodetskim licencama prvog i drugog reda.
(2) Registri iz stava 1. ovog člana su javni i objavljuju se na internet stranici Uprave.
III Tehnička dokumentacija (projektovanje), izvođenje, pregled i kontrola nad izvođenjem geodetskih radova i nad radom geodetskih organizacija
Član 23
Tehnička dokumentacija obuhvata idejni projekat i glavni projekat.
Član 24
(1) Idejni projekat je projekat kojim se određuje lokacija geodetskih radova, tehničko-tehnološka koncepcija izvođenja radova, obim, dinamika i orijentaciona vrijednost radova.
(2) Idejni projekat izrađuje Uprava ili geodetska organizacija po zahtjevu investitora, na osnovu projektnog zadatka, u oblastima za koje se izrađuje glavni projekat.
Kupac zemljišta ili zgrade može se iz zemljišnih knjiga obavijestiti o tome da li je lice koje se predstavlja kao prodavac doista spostvenik, da li je nepokretnost eksproprisana ili založena za neko sopstvenikovo dugovanje. Kad ne bi bilo zemljišnih knjiga, a tako je i tamo gdje zemljišne knjige postoje ali nisu uredno vođene, kupac nikad ne može biti potpuno siguran da će kupljenu nepokretnost moći da zadrži, jer se može dogoditi da mu neko treće lice ospori pribaljeno pravo tvrdeći da je u vrijeme kupovine imao jače pravo od pribaviočevog prethodnika.
Član 25
(1) Glavni projekat se izrađuje za potrebe izvođenja geodetskih radova, naročito u sljedećim oblastima:
a) osnovnih geodetskih radova,
b) katastarskog premjera, osnivanja i obnove katastra nepokretnosti,
v) premjera vodova i osnivanja katastra vodova,
g) topografskog premjera i topografsko-kartografske djelatnosti,
d) komasacionog premjera i uređenja zemljišne teritorije komasacijom,
đ) izrade geodetskih podloga za potrebe raznih vrsta projekata u inžinjerskotehničkim oblastima,
e) digitalizacije analognih geodetskih podloga.
(2) Glavni projekat izrađuje Uprava ili geodetska organizacija na osnovu projektnog zadatka, koji obezbjeđuje i ovjerava investitor.
(3) Izuzetno, za poslove iz stava 1. tačka đ) ovog člana geodetske podloge za radove manjeg obima i složenosti izrađuju se na osnovu projektnog zadatka, koji obezbjeđuje i ovjerava investitor.
Član 26
Glavni projekat za izvođenje geodetskih radova sadrži:
a) opšte podatke o predmetu projekta i pratećoj dokumentaciji,
b) projektni zadatak za izradu glavnog projekta,
v) osnove za izradu projekta,
g) tehnički izvještaj o izvršenim prethodnim radovima,
d) projektno rješenje geodetskih radova,
đ) organizaciju radova,
e) predmjer i predračun radova i
ž) grafičke priloge i tabele.
Kontaktirajte nas
Telefoni: 051/220-270
065-511-122
Zajednička advokatska kancelarija Topić
Advokati Ružica Topić i Srđan Štrkić
Braće Mažar i majke Marije 48
78 000 Banjaluka, RS, BiH
E-mail:
Član 27
(1) Idejni projekat podliježe stručnoj kontroli revizione komisije koju obrazuje Uprava.
(2) Glavni projekat podliježe tehničkoj kontroli.
(3) Tehničku kontrolu glavnog projekta za izvođenje geodetskih radova iz člana 25. ovog zakona vrši Uprava ili geodetska organizacija koju odredi investitor i koja ispunjava uslove iz člana 17. stav 1. ovog zakona.
(4) Tehničku kontrolu glavnog projekta ne može vršiti geodetska organizacija koja je izradila ili učestvovala u izradi glavnog projekta.
(5) Troškove stručne i tehničke kontrole snosi investitor.
Član 27
(1) Idejni projekat podliježe stručnoj kontroli revizione komisije koju obrazuje Uprava.
(2) Glavni projekat podliježe tehničkoj kontroli.
(3) Tehničku kontrolu glavnog projekta za izvođenje geodetskih radova iz člana 25. ovog zakona vrši Uprava ili geodetska organizacija koju odredi investitor i koja ispunjava uslove iz člana 17. stav 1. ovog zakona.
(4) Tehničku kontrolu glavnog projekta ne može vršiti geodetska organizacija koja je izradila ili učestvovala u izradi glavnog projekta.
(5) Troškove stručne i tehničke kontrole snosi investitor.
U takvom slučaju kupac nema nikakav čvrsti oslonac. Kad nema zemljišnih knjiga, on će svoja ispitivanja početi od državine. Raspitaće se koliko dugo prodavac drži nepokretnost, po kom osnovu ju je stekao itd. Svakako državina predstavlja neki znak da držalac ima pravo na stvar i u tom smislu ona predstavlja i jedno sredstvo publiciteta. Uostalom, u uporednom pravuvaži pretpostavka da držalac ima ono pravo čiju sadržinu vrši. Ali, državina je veoma nesavršeno sredstvo publiciteta kada je riječ o nepokretnim stvarima. Na primjer, prodavac može zaista imati nepokretnost u državini, on isto tako može pokazati ugovor o prodaji sa ranijim prodavcem, i to stvara priličnu vjerovatnoću da je on sopstvenik. Ali ipak, to sve nije dovoljno pouzdano. Šta ako on vodi spor sa licem koje tvrdi da ima jači pravni osnov na državinu stvari i šta ako je prodavac na putu da izgubi spor. Odakle će se kupac obavijestiti da je njegov prodavac u sporu, komšije to ne moraju znati ili ako znaju ne moraju reći, a ko će još ići u sud da provjerava da li je prodavac u sporu i kako da ustanovi da jeste ili da nije u sporu.
Član 28
(1) Geodetske radove za koje je ovim zakonom predviđena izrada glavnog projekta izvodi Uprava ili geodetska organizacija.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, premjer vodova i izradu geodetskih podloga za potrebe raznih vrsta projekata u inžinjerskotehničkim oblastima izvodi geodetska organizacija.
(3) Izvođač radova dužan je da:
a) radove izvodi prema tehničkoj dokumentaciji i u skladu sa propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta koji važe za pojedine vrste radova,
b) vodi dnevnik radova,
v) obavijesti Upravu putem nadležne organizacione jedinice o eventualnim nedostacima uočenim u tehničkoj dokumentaciji i o drugim okolnostima koje su od uticaja na izvođenje radova i primjenu tehničke dokumentacije i
g) otkloni nepravilnosti utvrđene u postupku vršenja kontrole.
Zemljišna knjiga se sastoji od: glavne knjige i zbirke isprava. U širem smislu ovamo spadaju još i: zbirka katastarskih planova, registri i pomoćna evidencija (dnevnik, itd.). U glavnu knjigu se upisuju zemljišta i zgrade i prava na nepokretnostima. Zemljišna prava se stiču, prenose, ograničavaju i prestaju upisom u glavnu knjigu. Glavna knjiga se sastoji od zemljišnoknjižnih uložaka. Svaka od njih ima svoj redni broj. Zemljišnoknjižni uložak se vodi za jedno zemljišnoknjižno tijelo. U tome je smisao sistema realnih folija. Evidencija se vodi po nepokretnostima kao trajnijem elementu, a ne kao u nekim drugim sistemima prema imenima sopstvenika, sistem personalnih folija. Glavna knjiga obuhvata zemljišta u jednoj katastarskoj opštini. Otuda u jednom zemljišnoknjižnom sudu postoji onoliko glavnih knjiga koliko ima katastarskih opština na području tog suda. Ako za to postoji potreba glavna knjiga se može sastojati od više svesaka, tada postoji prva sveska glavne knjige, druga sveska i tako dalje, ili se može ustanoviti tzv. dopunska sveska.
Član 29
(1) Pregled i kontrolu nad izvođenjem radova vrši Uprava putem nadležne organizacione jedinice, a obuhvata:
a) pregled i kontrolu nad izvođenjem geodetskih radova u osnovnim geodetskim radovima,
b) pregled i kontrolu katastarskog premjera,
v) pregled i kontrolu osnivanje i obnovu katastra nepokretnosti,
g) pregled i kontrolu premjera vodova i osnivanja katastra vodova,
d) pregled i kontrolu topografskog premjera i topografsko-kartografske djelatnosti,
đ) pregled i kontrolu nad radovima u oblasti uređenja zemljišne teritorije komasacijom,
e) pregled i kontrolu geodetsko-tehničkih radova i izrade geodetskih podloga za potrebe izrade dokumenata prostornog uređenja koje usvaja Narodna skupština Republike Srpske, odnosno skupština jedinice lokalne samouprave u skladu sa posebnim zakonima.
(2) Kontrola iz stava 1. ovog člana odnosi se i na:
a) izvođenje radova prema tehničkoj dokumentaciji,
b) provjeru kvaliteta izvođenja svih vrsta radova i
v) primjenu propisa, standarda i tehničkih normativa.
Član 29a
(1) Pregled i kontrolu nad radom geodetskih organizacija vrši Uprava putem nadležne organizacione jedinice, prilikom kojih utvrđuje da li:
a) geodetska organizacija koja izvodi geodetske radove, odnosno izrađuje tehničku dokumentaciju ispunjava propisane uslove,
b) lice koje izvodi geodetske radove ispunjava propisane uslove,
v) su geodetski radovi izvršeni u skladu sa zakonom, propisanim standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta,
g) geodetska organizacija vodi dnevnik radova na propisani način i
d) je geodetska organizacija otklonila utvrđene nedostatke u određenom roku.
(2) Pregled i kontrola se obavlja u prostorijama geodetske organizacije, na terenu u toku izvođenja geodetskih radova, u prostorijama Uprave ili investitora.
(3) Direktor Uprave donosi Pravilnik o načinu vršenja kontrole rada geodetskih organizacija.
(4) Pravilnikom iz stava 3. ovog člana propisuje se način i postupak vršenja kontrole rada, odnosno ispunjenosti uslova za rad geodetskih organizacija iz člana 17. ovog zakona, kao i druga pitanja u vezi sa kontrolom rada geodetskih organizacija.
Član 29b
(1) U vršenju pregleda i kontrole ovlašćeno lice dužno je da:
a) zapisnikom konstatuje da li su geodetski radovi izvršeni u skladu sa propisima i pravilima struke,
b) zapisnikom odredi rok za otklanjanje utvrđenih nepravilnosti ako utvrdi da geodetska organizacija ne ispunjava propisane uslove za izvođenje geodetskih radova ili izvođenje tehničke dokumentacije,
v) zapisnikom utvrdi da nepravilnost nije otklonjena u ostavljenom roku i predloži Upravi donošenje rješenja o zabrani geodetskoj organizaciji dalje izvođenje geodetskih radova,
g) zapisnikom utvrdi da lice koje izvodi geodetske radove ne ispunjava propisane uslove za obavljanje tih radova i predloži Upravi donošenje rješenja o zabrani tom licu dalje izvođenje geodetskih radova,
d) zapisnikom naloži preduzimanje mjera za otklanjanje uočenih nedostataka, ako utvrdi da izvršeni geodetski radovi ne odgovaraju propisima, standardima, tehničkim normativima i normama kvaliteta, a ako se ove mjere u određenom roku ne preduzmu, predloži Upravi donošenje rješenja o obustavljanju geodetskih radova i
đ) preduzima druge mjere utvrđene zakonom.
(2) O zabrani izvođenja i obustavljanju geodetskih radova iz stava 1. ovog člana Uprava donosi rješenje.
(3) Protiv rješenja Uprave ne može se izjaviti žalba, ali se može pokrenuti upravni spor pred nadležnim sudom.
(4) Pokretanje upravnog spora protiv rješenja Uprave ne odlaže izvršenje rješenja.
IV Osnovni geodetski radovi
Član 30
Osnovni geodetski radovi su radovi koji obuhvataju geodetski datum, projekciju i referentne mreže Republike Srpske kojima se realizuje osnovni geodetski referentni sistem stalnih geodetskih tačaka.
Član 31
(1) U referentnom sistemu Republike Srpske vrši se horizontalno i vertikalno pozicioniranje parcela, objekata, vodova, terena, topografskih objekata i objektnih cjelina, kao i određivanje zemljinog spoljašnjeg gravitacionog polja i geodinamička istraživanja.
(2) U okviru referentnog sistema Republike Srpske određuju se:
a) prostorni (trodimenzionalni) referentni sistem,
b) horizontalni (dvodimenzionalni) referentni sistem,
v) vertikalni (jednodimenzionalni) referentni sistem,
g) gravimetrijski referentni sistem i
d) astronomski referentni sistem.
(3) Parametre geodetskih datuma referentnih geodetskih sistema propisuje Vlada na prijedlog Uprave.
Član 32
Projekciju Republike Srpske propisuje Vlada na prijedlog Uprave.
Zemljišnoknjižni uložak je sastavni dio glavne zemljišne knjige. Glavna kjiga i nije ništa drugo do skup zemljišnoknjižnih uložaka povezanih i prošivenih jemstvenikom u jednu cjelinu. Kao što je već rečeno, u zemljišnoknjižni uložak upisuje se jedno zemljišnoknjižno tijelo. To može biti zemljište ili zgrada. Zemljišnoknjižni uložak ima tri lista: popisni list i teretni list.
Član 34
Podaci dobijeni u osnovnim geodetskim radovima vode se u bazi podataka osnovnih geodetskih radova, a sadržaj baze podataka osnovnih geodetskih radova propisuje Uprava.
Popisni list (list A, posedovnica) obuhvata dva odjeljka. U prvi odjeljak upisuje se zemljišnoknjižno tijelo sa sastavnim dijelovima, katastarskim parcelama, ako ih ima. Ako se zemljišnoknjižno tijelo sastoji od više katastarskih parcela one se upisuju jedna ispod druge. Za svaku parcelu upisuje se broj pod kojim se ona vodi u katastarskom planu, zatim se upisuje oznaka nepokretnosti (zemljište bez zgrade, kuća sa kućištem i dvorištem, vrt itd.) i površina u hektarima, arima i kvadratnim metrima, kao i eventualne primjedbe.
V Premjer Republike Srpske
1. Katastarski premjer
Član 35
(1) Katastarski premjer je geodetsko mjerenje i prikupljanje podataka o nepokretnostima i imaocima prava na nepokretnostima.
(2) Geodetsko mjerenje vrši se geodetskim metodama za horizontalno i vertikalno pozicioniranje nepokretnosti u referentnom sistemu Republike Srpske.
(3) Podaci dobijeni geodetskim mjerenjem i prikupljanjem podataka iz stava 1. ovog člana čine elaborat premjera.
(4) Katastarski premjer vrši se u cilju osnivanja ili obnove katastra nepokretnosti.
Član 36
Katastarske teritorijalne jedinice su: katastarska parcela, katastarska opština i katastarski srez.
Kontaktirajte nas
Telefoni: 051/220-270
065-511-122
Zajednička advokatska kancelarija Topić
Advokati Ružica Topić i Srđan Štrkić
Braće Mažar i majke Marije 48
78 000 Banjaluka, RS, BiH
E-mail:
Član 37
(1) Katastarska parcela (u daljem tekstu: parcela) je osnovna katastarska teritorijalna jedinica i predstavlja dio zemljišta u katastarskoj opštini određen granicom (međom) i označen jedinstvenim brojem, na kome postoji pravo svojine.
(2) Granica parcele se definiše graničnim tačkama koje su određene koordinatama propisane tačnosti i označene međnim biljegama na terenu.
Član 38
(1) Katastarska opština je teritorijalna jedinica koja obuhvata područje jednog naseljenog mjesta, za koju se zakonom utvrđuje naziv i koja predstavlja osnovnu jedinicu za koju se vrši katastarski premjer i osniva, obnavlja i održava katastar nepokretnosti.
(2) O formiranju i promjeni granice katastarske opštine odlučuje Uprava, po prethodno pribavljenom mišljenju jedinice lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalazi ta katastarska opština, odnosno susjednih jedinica lokalne samouprave, kada promjena granice katastarske opštine mijenja granicu jedinice lokalne samouprave.
(3) U slučaju spora o granicama katastarskih opština odlučuje Vlada na prijedlog Uprave uz pribavljeno mišljenje jedinice lokalne samouprave.
(4) U slučaju kad se promjenom granice katastarske opštine istovremeno mijenja i granica jedinice lokalne samouprave, promjena granice katastarske opštine vrši se u skladu sa zakonom.
(5) Odluka o promjeni granice katastarske opštine objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
(6) Obilježavanje granica katastarske opštine vrši se postavljanjem geodetskih biljega.
(7) Granica katastarske opštine koja se poklapa sa entitetskom linijom neće se obilježavati postavljanjem geodetskih biljega dok se ne utvrdi entitetska linija u skladu sa Dejtonskim mirovnim sporazumom.
Član 39
(1) Katastarski srez je teritorijalna jedinica za katastarsko klasiranje zemljišta.
(2) Katastarski srez osniva, ukida, mijenja i njegov naziv utvrđuje Uprava.
(3) Odluka o osnivanju, ukidanju, promjeni granice i naziva katastarskog sreza objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srpske".
Drugi odjeljak popisnog lista predviđen je za upis stvarnih prava koja su povezana sa pravom svojine na zemljišnoknjižnom tijelu. Prema pravnim pravilima predratnog prava, stvarna službenost kao pravo svakodnevnog sopstvenika povlasnog dobra trebalo bi da se upisuje u popisni list zemljišnoknjižnog tijela, koje predstavlja povlasno dobro. Ista stvarna službenost kao obaveza svakodobnog sopstvenika poslužnog dobra upisuje se u teretni list drugog zemljišnoknjižnog tijela, onog koje predstavlja dobro i s pozivom na upi u popisnom listu dobra. Ponegdje se u praksi odstupa od ovog pravila, te se pravo stvarne službenosti upisuje ne u popisni list nego u vlasnički list, a u popisnom listu se u primjedbi upućuje na upis izvršen u vlasničkom listu.
Član 40
(1) Katastarski premjer vrši se u katastarskoj opštini ili njenom dijelu, i sadrži:
a) postavljanje dopunskih geodetskih referentnih tačaka za horizontalno i vertikalno pozicioniranje nepokretnosti i određivanje njihovih koordinata,
b) identifikaciju i obilježavanje granice katastarske opštine,
v) obilježavanje granica katastarske parcele,
g) geodetsko mjerenje i prikupljanje podataka o nepokretnostima,
d) prikupljanje podataka o imaocu prava na nepokretnosti i
đ) katastarsko klasiranje zemljišta.
(2) U postupku katastarskog premjera može se vršiti i bonitiranje zemljišta.
(3) Prije početka katastarskog premjera Uprava je dužna da:
a) u najmanje jednom mediju dostupnom na čitavoj teritoriji Republike Srpske, Bosne i Hercegovine i na internet stranici Uprave obavijesti javnost o vršenju katastarskog premjera i objavi poziv imaocima prava da učestvuju u postupku katastarskog premjera i
b) javnim oglašavanjem pozove sve imaoce prava na zemljištu upisane u popisni katastar, katastar zemljišta, zemljišnu knjigu, katastar nepokretnosti, odnosno imaoce prava koji nisu upisani ni u jednu evidenciju da izvrše obilježavanje graničnih tačaka parcela.
Član 41
(1) Imalac prava na nepokretnosti dužan je licima koja rade na poslovima premjera i katastra nepokretnosti dozvoliti pristup nepokretnosti, postavljanje geodetske biljege i prikupljanje podataka o nepokretnosti.
(2) Geodetske biljege ne smiju se uništavati, oštećivati, niti neovlašćeno pomjerati ili izmiještati.
Član 42
(1) Geodetske referentne tačke za horizontalno i vertikalno pozicioniranje nepokretnosti su tačke mreže permanentnih stanica i referentne mreže.
(2) U postupku katastarskog premjera može se vršiti dopuna referentne mreže.
Član 43
U postupku katastarskog premjera vrši se identifikacija i obilježavanje granice katastarske opštine.
Ograničenja prava svojine na nepokretnosti, tereti i obaveze koje su ustanovljene imperativnim zakonskim normama proizvode pravna dejstva prema svakom sopstveniku, ograničenja za vojne potrebe, obaveza trpljenja rudarskih istraživanja itd.) bez obzira na to da li su upisani u zemljišne knjige. Ali ako je u samom zakonu izrečno propisano da će se ovakva ograničenja upisati u javne knjige onda prema pravnom pravilu predratnog prava treba ovakva ograničenja, terete i obaveze učiniti vidljivim u popisnom listu i to na drugoj stranici.
Član 44
(1) Imalac prava na području na kome se vrši katastarski premjer dužan je da prije početka premjera, na propisan način i o svom trošku, obilježi međnim biljegama granične tačke parcele.
(2) Ako imalac prava na parceli ne obilježi granične tačke parcele ili je granica sporna, obilježavanje se vrši o trošku imaoca prava na parceli, na osnovu podataka zemljišne knjige, katastra zemljišta, odnosno katastra nepokretnosti ili raspoloživih isprava.
(3) U postupku obilježavanja parcele sačinjava se zapisnik.
Član 45
(1) Geodetsko mjerenje granice katastarske opštine i nepokretnosti vrši se u skladu sa propisanim klasama tačnosti.
(2) U postupku katastarskog premjera prikupljaju se, odnosno preuzimaju podaci o:
a) prostornim jedinicama,
b) parcelama,
v) objektima i
g) posebnim dijelovima objekta.
(3) Podaci o objektu i posebnom dijelu objekta prikupljaju se prema raspoloživoj dokumentaciji ili preuzimaju iz postojećih evidencija i tehničke dokumentacije.
(4) Za potrebe prikaza posebnih dijelova objekta izrađuje se tlocrt objekta.
(5) Direktor Uprave donosi Pravilnik o sadržaju, načinu izrade i pregledu tlocrta objekata.
Član 46
U postupku katastarskog premjera prikupljaju se podaci o imaocu prava na nepokretnosti u skladu sa raspoloživom dokumentacijom (postojeći katastar zemljišta, zemljišna knjiga ili katastar nepokretnosti).
Član 47
(1) Katastarsko klasiranje zemljišta vrši se na osnovu prirodnih i ekonomskih uslova proizvodnje postojeće kulture na zemljištu i služi za utvrđivanje naknade za pretvaranje poljoprivrednog zemljišta u nepoljoprivredne svrhe, kao i za druge naknade koje su utvrđene posebnim zakonima.
(2) Parcele poljoprivrednog i šumskog zemljišta svrstavaju se u sljedeće katastarske kulture: njiva, vrt, voćnjak, vinograd, livada, pašnjak, šuma, trstik i močvara.
(3) Teritorijalna jedinica za bonitiranje zemljišta je teritorija Republike Srpske.
(4) Poslove katastarskog klasiranja i bonitiranja zemljišta obavljaju lica poljoprivredne i šumarske struke sa položenim stručnim ispitom u Upravi i položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave.
2. Komasacioni premjer
Član 48
(1) Komasacioni premjer su geodetski radovi koji se izvode u postupku uređenja zemljišne teritorije komasacijom.
(2) Geodetski radovi iz stava 1. ovog člana izvode se u skladu sa odredbama ovog zakona koje se odnose na katastarski premjer i zakona kojim se uređuje poljoprivredno zemljište.
(3) Podaci komasacionog premjera čine elaborat premjera i koriste se za osnivanje, odnosno obnovu katastra nepokretnosti.
3. Premjer vodova
Član 49
(1) Premjer vodova, nadzemnih i podzemnih, jeste geodetsko mjerenje i prikupljanje podataka o vodovima i stvarnim pravima na njima.
(2) Vodovi, u smislu ovog zakona, jesu: vodovod, kanalizacija, drenaža, toplovod, naftovod, gasovod, elektrovodovi, telekomunikacije i drugi vodovi, sa pripadajućim uređajima i postrojenjima.
(3) U pripadajuće uređaje i postrojenja spadaju uređaji koji su izgrađeni na vodovima i koji omogućavaju funkcionisanje i cjelishodno korišćenje vodova.
(4) Premjer vodova je obavezan i finansiraju ga imaoci prava na vodovima, lokalna samouprava ili druga zainteresovana pravna i fizička lica.
(5) Podaci prikupljeni u postupku premjera čine elaborat premjera vodova i služe za osnivanje katastra vodova.
4. Topografski premjer
Član 50
(1) Topografski premjer je geodetsko mjerenje topografskih objekata i terena propisanom klasom tačnosti, prikupljanje podataka o njihovim kvalitativnim i kvantitativnim osobinama i podataka o geografskim i drugim nazivima.
(2) Elaborat topografskog premjera je skup dokumenata i podataka nastalih u postupku projektovanja i realizacije topografskog premjera.
(3) Na osnovu elaborata topografskog premjera i podataka iz drugih izvora formira se osnovni topografski model i izrađuje osnovna karta Republike Srpske i ostale karte, digitalni ortofoto i digitalni model terena prostora Republike Srpske.
5. Metrološko obezbjeđenje geodetskih radova i standardizacija
Član 51
(1) U cilju metrološkog obezbjeđenja geodetskih radova, saglasno zakonu kojim je uređena oblast metrologije, a na osnovu primarnih etalona jedinica dužine, ugla, vremena i ubrzanja sile zemljine teže, uspostavljaju se sekundarni i radni etaloni.
(2) Prije upotrebe geodetskih instrumenata u premjeru Republike Srpske i održavanju katastra nepokretnosti i vodova, obavezno se utvrđuju njihova metrološka svojstva.
(3) Geodetski instrumenti podliježu prvom pregledu mjerila, periodičnim i vanrednim pregledima mjerila, u skladu sa propisima kojima se uređuje metrologija, što se dokazuje potvrdom ovlašćene laboratorije ili ispitivanjem na posebnim test poligonima Uprave.
Član 52
Radi obezbjeđenja jedinstvene tehničko-tehnološke osnove za tipizaciju i unifikaciju geodetskih radova, koriste se standardi Republike Srpske i usvojeni međunarodni geodetski standardi, kojima se postiže potreban nivo kvaliteta geodetskih radova.